Ο Μποτιτσέλι στην πυρά

 Ο Σάντρο Μποτιτσέλι, φημισμένος και διαβόητος ζωγράφος της Αναγέννησης ζει την χαρισάμενη ζωή στην αυλή του Λορέντζο των Μεδίκων της Φλωρεντίας.

Είναι επιτυχημένος, όλοι υποκλίνονται στο ταλέντο του, οι εραστές του μετρώνται σε τετραψήφιο αριθμό, τα πάρτι διαλύονται αν δεν είναι αυτός εκεί.

Ο Λορέντζο τον επιβραβεύει για την προσφορά του στα καλλιτεχνικά δρώμενα της πόλης, και του αναθέτει την απόλυτη παραγγελία: να ζωγραφίσει την γυναίκα του, Κλαρίσα Ορσίνι.

 

 

Την ίδια στιγμή, η πόλη είναι σε αναταραχή.

Η πανούκλα έκανε την επανεμφάνισή της, άνθρωποι πεθαίνουν από την αρρώστια, την φτώχεια και την πείνα. 

Μέχρι που ένας καλόγερος – διαβόλου κάλτσα –  ο Τζιρόλαμο Σαβοναρόλα στρέφει την απελπισία και την οργή του κόσμου κατά των αρχόντων και των παρατρεχάμενών τους.

Συμπεριλαμβανομένου του Μποτιτσέλι που πρέπει να επιλέξει μεταξύ της τέχνης, της φιλίας και του lifestyle του από την μία, και του έρωτα στο πρόσωπο του νεαρού – καταγώμενου εκ του Βίντσι – Λεονάρντο,  από την άλλη.

 

 

Δύο τινά συνέβησαν όταν είδα την παράσταση: από την μία εντυπωσιάστηκα από την ευκολία με την οποία οι ηθοποιοί δημιούργησαν ατμόσφαιρα ηδονισμού και “έκπτωσης” από τις θρησκευτικές αξίες καθ’ οδόν προς μια νέα εποχή απαλλαγμένη από βάρη και αμαρτίες του παρελθόντος, με ελάχιστες πλην ευφυείς σκηνοθετικές και σκηνικές πινελιές. 

 

Και από την άλλη μπερδεύτηκα τελείως, γιατί τίποτα από όσα παρακολούθησα στην παράσταση δεν συμβάδιζε με όσα – ελάχιστα – γνώριζα για τον Σάντρο Μποτιτσέλι. Γι’ αυτό αναζήτησα τους συντελεστές για να μου εξηγήσουν το σκεπτικό τους.

Το ρεζουμέ είναι ότι η ιστορία της δεν βασίζεται κατ’ ανάγκην σε μια ιστορικά πιστή αναπαράσταση των προσώπων και των γεγονότων, όπως αυτά εκτυλίχθηκαν. Αντ’ αυτού, ο συγγραφέας χρησιμοποιεί τα πρόσωπα και τα γεγονότα για να δημιουργήσει μια δική του εναλλακτική πραγματικότητα. Όταν συνειδητοποίησα αυτό ομολογώ ότι το ενδιαφέρον μου περισσότερο στράφηκε προς τα πρόσωπα που απαρτίζουν την παράσταση, και όχι στην καθαυτό ιστορία της.

 

Στον  Πόντζο ντι Τσάλου που ήταν κατ’ εμένα ο πραγματικός ήρωας – με την έννοια που αποδίδουμε συνήθως στην λέξη – του έργου. Πιστός φίλος που διακινδυνεύει την ζωή του για να σώσει τους άλλους – συμπεριλαμβανομένου του ίδιου του Μποτιτσέλι, ακτιβιστής για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων και, φυσικά, μπον βιβέρ με τα μέτρα και τις αντιλήψεις της εποχής του. 

Στον  Λεονάρντο ντα Βίντσι, τον νεαρό μαθητή του Μποτιτσέλι, που δείχνει ψήγματα ήδη της μεγαλοφυΐας του. Την ίδια στιγμή που τον ερωτεύεται, φαίνεται ως και λειτουργεί με μεγαλύτερη ωριμότητα από όση επιδεικνύει ο  δάσκαλός του, σε σημείο που να λειτουργεί ως αντίβαρο στην  θυελλώδη και αψήφιστη ζωή του. Και τον γειώνει, και τον υποστηρίζει στην τέχνη του. Και πληρώνει τίμημα πολύ βαρύ για την αφοσίωση, την αγάπη – ερωτική και συναισθηματική – που αφιερώνει στον Μποτιτσέλι.

Στον Λορέντζο Μέδικο, την προσωποποίηση και ενσάρκωση της καλοπροαίρετης – μέχρις ενός σημείου – εξουσίας που στα ζόρικα καταφεύγει σε εύκολες λύσεις που συνήθως εμπεριέχουν κόστος για άλλους. Και είναι περισσότερο εστιασμένη στο φαίνεσθαι, παρά στην ουσία της διακυβέρνησης, στην αφοσίωση και στην δουλειά που απαιτείται για να είναι κάποιος πραγματικός κυβερνήτης. 

Στην  αισθησιακή και σπινθηροβόλα Κλαρίσα Ορσίνι, τη σύζυγο του Λορέντζο. Πρακτική, δυναμική και γειωμένη παρά τα πλούτη που διαθέτει και την ζωή που διάγει. Και με στέρεη αντίληψη περί διακυβέρνησης, αφού προτείνει λύσεις που θα σταματήσουν την πανούκλα. Πεζές και βρώμικες λύσεις που θα αντιμετωπίσουν το πρόβλημα στη ρίζα του, οι οποίες δεν εισακούονται, σκιαγραφώντας με ξεκάθαρο και ωμό τρόπο τη θέση της γυναίκας τη συγκεκριμένη εποχή, ανεξαρτήτως του περιβάλλοντος στο οποίο κινείται. 

 

 

 Στον καλόγερο Τζιρόλαμο Σαβοναρόλα, πιθανόν το πιο αινιγματικό πρόσωπο του έργου. Διαπρύσιο κήρυκα της επιστροφής στις παραδοσιακές θρησκευτικές αξίες. Πολέμιο της διαφθοράς που εκπηγάζει από – όπως ο ίδιος ισχυρίζεται – το παλάτι των Μεδίκων. Λαϊκιστή πολιτικό που δεν έχει καμία αναστολή να οδηγήσει ανθρώπους στην πυρά ακόμη και διά της απουσίας του, και έτοιμο να καταδικάσει άλλους εάν αποτύχουν τα παζάρια του. Πίσω όμως από όλη την ιερή αγανάκτηση και οργή, η ζήλια και ο φθόνος για τα υλικά αγαθά που δεν κατέχει και η έλξη – ο πόθος καλύτερα – που νιώθει για τους αμαρτωλούς που καταδικάζει, και ειδικά για τον Μποτιτσέλι, είναι πολύ ευδιάκριτα με γυμνούς οφθαλμούς.

 

Στην Αφροδίτη, που ζωντανεύει ως άφυλο πλάσμα και παρουσιάζει ένα drag show. Ο δε μονόλογός της που ακολουθεί περισσότερο μου θύμισε την Επιτύμβια Αφροδίτη των Ρωμαίων, παρά τη θεά της ομορφιάς των Ελλήνων.

 

Στον Σάντρο Μποτιτσέλι, που δεν ξέρω αν πρέπει να θεωρήσω προδότη, υποκριτή ή τραγικό πρόσωπο.

Προδότη επειδή έδωσε χαλαρά και χωρίς να το σκεφτεί δεύτερη φορά τους φίλους τους – τους πραγματικούς, όχι τους κόλακες που τον περιτριγύριζαν στα πάρτι. Και απαρνήθηκε την τέχνη του υποκύπτοντας στις απαιτήσεις ενός σκοταδιστή με ακόμη πιο σκοτεινά κίνητρα. 

 

Υποκριτή επειδή ούτε που το σκέφτηκε δευτερόλεπτο να θρυμματίσει τον έρωτα της Κλαρίσα – αυτόν που του έδωσε την τροφή και την έμπνευση να ζωγραφίσει την Γέννηση Της Αφροδίτης, το magnum opus του. 

 

 

Τραγικό πρόσωπο επειδή έκαψε μεταφορικά όλα τα πρόσωπα που τον περιτριγύριζαν και συνιστούσαν τον πυρήνα της ζωής του. 

Και έκαψε κυριολεκτικά τους πίνακές του. Στην επιδίωξη του έρωτα του Λεονάρντο, ενώ γνώριζε ότι δεν θα μακροημέρευε η ένωσή τους.

 

Τι είναι τελικά Ο Μποτιτσέλι στην πυρά; 

Δυσκολεύτηκα πολύ να το προσδιορίσω αλλά θεωρώ πως είναι μια σύγκρουση μεταξύ του πολιτισμού και του ένστικτου, με καταλύτη το θείο ή τουλάχιστον την επίκληση αυτού.

Ξέρω πως όσοι θα διαβάσετε αυτές τις γραμμές θα συμπαραταχθείτε με το ένστικτο – οι δε συντελεστές της παράστασης μου το έκαναν απολύτως ξεκάθαρο.

Εγώ όμως εξακολουθώ να μην είμαι καθόλου σίγουρος.

Ο Μποτιτσέλι στην πυρά του Τζόρνταν Τάναχιλ

 

Συντελεστές:

Μετάφραση: Χριστίνα Μπάμπου Παγκουρέλη
Σκηνοθεσία – Φωτισμοί:   Χρίστος Λύγκας
Δραματουργική επιμέλεια – Σκηνοθεσία:   Μιχαέλα Αντωνίου
Σχεδιασμός Κοστουμιών: Λάσκαρης Βαλαβάνης
Εικαστική επιμέλεια: Πρώτες Ύλες
Πρωτότυπη Μουσική Σύνθεση: Μάνος Αντωνιάδης
Δημόσιες Σχέσεις – Προώθηση παράστασης: Νταίζη Λεμπέση
Βίντεο – Φωτογραφίες Παράστασης: Νάσια Στουραΐτη
Επιστημονική σύμβουλος – Βοηθός Σκηνοθέτη: Αιμιλιανή Αβραάμ


Παίζουν: 

Άλκης Δελαντώνης
Νίκος Γιαλελής
Χρίστος Λύγκας
Γεράσιμος Μαύρος
Μαρία Μπρανίδου
Μίλτος Σαμαράς
Τάσος Χρυσόπουλος

Κάθε Σάββατο στις 18:00 & Κυριακή στις 21:00 έως την Κυριακή 09 Απριλίου

Πολυχώρος VAULT THEATRE PLUS
 
FB Page: http://www.facebook.com/VAULTTheatreGr1  
Instagram: vault.theatre.plus (https://www.instagram.com/vault.theatre.plus/?hl=el)

Μελενίκου 26 Γκάζι, Βοτανικός
Πλησιέστερος σταθμός μετρό: Κεραμεικός (8' περίπου με τα πόδια)

Πληροφορίες (11:00 - 14:00 & 17:00 - 21:00) : 213 0356472, 6951832070
Προπώληση viva.gr :  https://www.viva.gr/tickets/venues/polyxoros-vault/
Email: vaultvotanikos@gmail.com